ต้นมะขามป้อม
ชื่อทางพฤกษศาสตร์ : Emblica Officinalis
วงศ์ : EUPHORBIACEAE
ชื่อที่เรียก : ทั่วๆ ไปและภาคกลางเรียก มะขามป้อม ทางภาคตะวันออกเรียก กำทอด
ลักษณะ : ต้นมะขามป้อม เป็นไม้ยืนต้นขนาดย่อมถึงขนาดกลาง ใบเล็กเป็นฝอยคล้าย
ใบสีเสียด ลำต้นเกลี้ยง ก้านใบยาว ยอดปลายใบมีสีแดงเรื่อๆ ออกดอกเล็กๆ
เป็นช่อรวมกันเป็นกระจุก สีเขียวเหลืองๆ มีลูกกลมโตขนาดลูกในหมากดิบ
เขื่องๆ มีสีเขียวอ่อนๆ เนื้อภายในแบ่งออกเป็น 3 พู รับประทานมีรสฝาด
เปรี้ยวขมหวานระคนกัน รับประทานเป็นอาหารได้ เนื้อไม้เมื่อยังใหม่ๆ อยู่เป็น
สีแดงคล้ำ ถ้าทิ้งไว้นานๆ จะเป็นสีแดงปนน้ำตาล เสี้ยนสับสนเนื้อค่อนข้างแข็ง
และเหลือง เลื่อยผ่าง่าย ผึ่งแห้งง่าย น้ำหนัก 1 ลูกบาศก์ฟุต หนักประมาณ 50 ปอนด์
การเจริญเติบโต : ขึ้นประปรายเป็นหมู่ๆ ตามป่าราบ ป่าเบญจพรรณแล้ง และป่าแดงทั่วๆ ไป
ในประเทศไทย เป็นไม้ที่ขึ้นง่ายไม่เลือกดินฟ้าอากาศ ขยายพันธุ์ได้ด้วยการใช้เมล็ด
ประโยชน์ : รับประทานเป็นอาหารได้ ทำให้ชุ่มคอ อมแก้ยากเมื่อเวลาเดินทางแดดร้อนๆ ได้ดี พอเรา
ดื่มน้ำตามเข้าไปด้วยจะเกิดเป็นรสหวาน คล้ายได้ผสมกับของหวาน
ต้น นำมาทำเป็นเสาเรือนเล็กๆ ทำเครื่องมือเล็กๆ น้อยๆ ได้
เปลือกและใบของมัน ให้สีน้ำตาลแกมเหลือง ใช้ยอมผ้าได้
สรรพคุณ : ผลสด รับประทานโดยนำมาจิ้มกับพริกเกลือ แก้ไอได้ดี แก้ร้อนใน แก้กระหายน้ำ
ผลนำมาปรุงรับประทานแก้ท้องเสีย ขับปัสสาวะ ทำเป็นยาหยอดตารักษาโรคเยื่อ
ตาอักเสบ ผลอ่อน ทำให้เนื้อหนาบริบูรณ์ ผลแก่ มีรสเปรี้ยวฝาดขม แก้ไข้เจือลม
แก้เสมหะ แก้ไข้เพื่อเสมหะ ผลแก้ตากแห้ง นำมาต้มกินแก้ไข้ แก้ไอ