พระราชประวัติ

      พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวหรือพระปิยมหาราช
(พ.ศ. ๒๔๑๑-๒๔๕๓) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ ๙ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และลำดับที่ ๑ ในสมเด็จพระเทพศิรินทรา พระบรมราชินี เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันอังคาร เดือน ๑๐ แรม ๓ ค่ำ ปีฉลู เบญจศก จ.ศ.๑๒๑๕ ตรงกับวันที่ ๒๐ กันยายน พ.ศ.๒๓๙๖ ทรงมีพระนามเดิมว่า "สมเด็จเจ้าฟ้าชายจุฬลงกรณ์" ในปีพ.ศ. ๒๔๐๔ พระชนมายุ ๙ พรรษา ได้รับสถาปนาเป็น "กรมหมื่นพิฆเนศวรสุรสังกาศ"

แต่ก็ทรงต้องสูญเสียสมเด็จพระชนนีของพระองค์ และทรงอยู่ในความดูแลของ พระองค์เจ้าหญิงลม่อม ต่อมาในปีพ.ศ. ๒๔๑๐ พระชนมายุ ๑๕ พรรษา ทรงได้รับเลื่อนพระอิสริยยศเป็น "กรมขุนพินิจประชานาถ" โดยสมเด็จพระบรมชนกนาถโปรดเกล้าฯให้ทรางกำกับราชการกรมมหาดเล็ก กรมพระคลังมหาสมบัติ และว่าการกรมทหารบกวังหน้าตามลำดับ

เมื่อทรงเจริญพระชันษาพอสมควรแก่การศึกษาแล้ว ได้ทรงเริ่มเรียนในสำนักพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุตรี โดยทรงศึกษาด้านวิชาการ และโบราณราชประเพณีต่างๆนอกจากนี้ยังได้ทรงเรียนภาษาอังกฤษกับหม่อมแอนนาเลียวโนเวนส์ (Anna H.Leonowens)ครูสตรีชาวอังกฤษที่สมเด็จพระบรมชนกนาถจ้างมาสอน ทำให้ทรงมีความรู้ทางด้านภาษาอังกฤษเป็นอย่างดี

และเนื่องจากได้ทรงติดตามใกล้ชิดสมเด็จพระบรมชนกนาถอยู่เสมอทำให้ทรงได้รับ พระราชทานพระบรมราโชวาท
ฝึกสอนในด้านรัฐประศาสนศาสตร์ ราชประเพณีและโบราณคดีทั้งปวง ฯลฯ