ประวัติชุมชนบ้านมอญ

ความเป็นมา

บ้านมอญเป็นหมู่บ้านที่มีประวัติระยะเวลายาวนานประมาณ 200 ปี เริ่ม จากชุมชนชาวมอญอพยพมาจากเกาะเกล็ด โดยมทางเรือรวมกัน
4 ครอบครัว ระหว่างหยุดพักเหนื่อยบางคนก็หุงข้าว บางคนก็ลงไปหาผักหาปลาในบึงจึง บังเอิญพบแหล่งดินเหนียว ด้วยความชำนาญ ในกานในการทำเครื่องปั้นดิน เผาอยู่แล้วจึงลองนำดินบริเวณนี้มาปั้นเป็นภาชนะที่ใช้ในครัวเรือน เมื่อเห็น ว่าดินบริเวณนี้มีคุณสมบัตทิ เหมาะสม จึงได้ชวนกันรกรากกันอยู่ที่บริเวณนี้ ซึ่งปัจจุบันนี้คือ หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านแก่ง อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ ครอบครัวชาวมอญที่อพยพมามีทั้งหมด 4 ตระกูลด้วยกัน คือ
1.ตระกูลช่างปั้น
2.ตระกูลเลี้ยงสุข
3.ตระกูลแก้วสุทธิ
4.ตระกูลเรืองบุญ
ในการทำเครื่องปั้นดินเผาในสมัยปู่ย่าตายายนั้นทำไว้เพื่อแลกข้าวแลกอาหารทุกอย่างที่เลี้ยงชีพได้ ต่อมามีการปั้นเพื่อขาย ก็มีโอ่งใส่น้ำ หวดนึ่งข้าวเหนียว อ่างนวดขนมจีน กระปุกดับถ่าน อ่างรองน้ำข้าว และเตาขนมครก จนถึงปัจจุบันนี้ได้มีการ พัฒนารูปแบบที่หลากหลาย เพื่อให้ได้ทันกับความต้องการของตลาด แหล่งเครื่องปั้นดินเผานี้คนทั่วไปได้เรียกขานว่า “ บ้านมอญ ” เพราะทั้ง 4 ครอบ ครัวนี้เป็นเชื้อสายมอญ เหตุที่มีชื่อว่า “ บ้านมอญ ” เนื่องมาจากชาวมอญเป็น คนก่อตั้งชาวมอญมีฝือมือในการปั้นดินที่มีความละเอียดอ่อน และมีความ ชำนาญจึงสามารถคิดรูปแบบต่างๆออกมาด้วยความรู้สึกและเป็นเอกลักษณ์ของคนบ้านมอญ การทำเครื่องปั้นดินเผาของคนบ้านมอญได้ใส่จินตนาการของตน เองลงไปในผลงานที่ตนปั้น จึงทำให้ผลงานออกมามีความละเอียดอ่อนและ สวยงามตามจินตนาการของคนปั้นนั้นเอง จนกระทั่งถึงปัจจุบันจากชุมชนเล็กๆ กลายเป็นหมู่บ้านที่รู้จักกันทั่วประเทศ และมีลูกหลานสืบทอดการปั้นดินที่เป็น เอกลักษณ์ของภูมิปัญญาชาวบ้านท้องถิ่น ให้ลูกหลานชาวบ้านมอญตั้งปณิธานว่า จะสืบทอดภูมิปัญญานี้ตลอดไป พ.ศ. 2486 นายชื่น ช่างปั้น ได้ประกวดฝีมือหัตถกรรมประดิษฐ์สิ่งของด้วยไม้ไผ่และดินงานฉลองวันชาติของจังหวัดนครสวรรค์