สมอง ( Brain)

               สมองเป็นส่วนที่ประกอบด้วย Nervous tissue  มากที่สุด บรรจุในกะโหลกศีรษะ  สองผู้ใหญ่น้ำหนักเฉลี่ยประมาณ  3  ปอนด์ ขนาดของสมองจะแตกต่างกันตามเพศ,ขนาด,รูปร่าง และอายุของแต่ละคน  สมองจะเต็มที่เมื่ออายุ  18  ปี และเจริญอย่างรวดเร็วในระหว่างอายุ 1-9 ปีสมองมีการเจริญตั้งแต่เป็นตัวอ่อนในครรภ์มารดาจนกระทั่งถึงวัยผู้ใหญ่    ลักษณะสมองแยกออกเป็น 4 ส่วน คือ
           1.สมองใหญ่ซีรีบรัม  ( Cerebrum )
มี 2 ซีกซ้ายและขวา มีขนาดใหญ่ถูกแยกออกจากกันด้วยร่องตามความยาว โดยมีมัดใยประสาทเชื่อมสมองทั้งสองซีกให้ติดต่อกันโดยแบ่งเป็น
- เปลือกสมอง  : เป็น Gray matter  ที่หนา  3-5 mm.อยู่ที่ผิวด้านนอกของสมอง มีเซลล์ประสาทหลายล้านเซลล์โดยจะแบ่งได้เป็น  ร่องสมอง ที่ขดไปมาบนเปลือกสมอง และ  หยักสมอง เพื่อเพิ่มพื้นที่ของเนื้อสมอง
- เบซัล แกงเกลีย : เปรียบได้กับส่วนเมล็ดในสมองใหญ่ ประกอบด้วยกลุ่มเซลล์ประสาทที่ควบคุมระบบป้อนกลับและการประสานงานของกล้ามเนื้อในระบบประสาทสั่งการ
หน้าที่ของซีรีบรัม  เป็นระดับสั่งการและการรับรู้สูงสุดของสมอง เป็นส่วนประมวลความคิดและสติสัมปชัญญะ
           2.ไดเอนเซฟาลอน ( Diencephalons )
ประกอบด้วย ธาลามัส และ ไฮโปธาลามัส
- ธาลามัส ( Thalamus) : รูปร่างคล้ายไข่ อยู่ลึกต่อสมองใหญ่ และอยู่หน้าต่อ Midbrain ประกอบด้วยกลุ่มเซลล์ประสาทหลายกลุ่ม มีหน้าที่ รวบรวมและจัดเรียงใยประสาทใน Sensory pathway  ก่อนที่จะส่งไปยังสมองใหญ่
- ไฮโปธาลามัส ( Hypothalamus ) : อยู่ใต้ต่อมธาลามัส มีขนาดเล็กมีส่วนก้านยื่นลงไปข้างล่างติดต่อกับต่อมใต้สมองประกอบด้วยเซลล์ประสาทหลายกลุ่ม มีหน้าที่ เป็นศูนย์ควบคุมต่อมไร้ท่อ ,ระบบประสาทอัตโนมัติ , การกินอาหาร(บอกความอิ่ม,ความหิว,การดื่มกระหายน้ำ) ,การหลับตื่น, การตอบสนองและแสดงออกทางอารมณ์
           3.สมองน้อยซีรีเบลลัม ( Cerebellum )
เป็นก้อนขนาดประมาณ 190  กรัม มี 2 ซีกซ้ายและขวา ตรงกลางเชื่อมต่อด้วยส่วนของ Vermis ซึ่งมีลักษณะคล้ายตัวหนอน เปลือกของซีรีเบลลัม เป็น Gray matter  เรียก cerebellar  cortex มีเซลล์ที่สำคัญ คือ Purkinje cells และ ส่วนในเป็น White matter 
ซีรีเบลลัม  (tract)  ติดต่อกับส่วนของ brain stem เรียกว่า ก้านสมองน้อย (cerebellar  peduncle)  ซึ่งจะมีอยู่  3 คู่
หน้าที่ : ควบคุม motor system โดยประสานงานกับ cerebel cortex,basal ganglia และ brainstem ไปควบคุม spinal neuron เพื่อกำหนด ความตึงของกล้ามเนื้อ การประสานตัวของกล้ามเนื้อหลายๆมัด ความราบรื่นในการเคลื่อนไหวและ การทรงตัว

           4.ก้านสมอง (Brain Stem)
ประกอบด้วย  สมองส่วนกลาง , pons, และ medulla
- สมองส่วนกลาง (Midbrain) อยู่ระหว่าง pons และ diencephalons
- Pons  อยู่ระหว่าง Midbrain และ medulla
- medulla เป็นส่วนก้านสมองที่ต่อขึ้นมาจากไขสันหลัง
หน้าที่
          - เป็นทางผ่านของมัดใยประสาทมัดยาว ทั้งขึ้นและลง ที่เชื่อมโยงระหว่างสมองกับไขสันหลัง
          - เป็นบริเวณติดต่อเชื่อมโยงระบบประสาทส่วนต่างๆ เข้าด้วยกัน
          - เป็นศูนย์ควบคุมการทำงานที่สำคัญต่อการดำรงชีพ
          - ควบคุมการทำงานของเส้นประสาทสมอง

ที่มา  หนังสือกายวิภาคศาสตร์พื้นฐาน  ผู้แต่ง ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ที่มาภาพ
http://dnn.kon-dee.com/Portals/0/images/varity/brain1.jpg
http://blog.thaihomelist.com/wp-content/uploads/2009/03/19032009388-225x300.jpg