ระบบหมุนเวียนเลือด

            ระบบหมุนเวียนเลือดของคนเป็นแบบระบบปิดโดยเลือดอยู่ภายในหัวใจและเส้นเลือดตลอดเวลาโครงสร้างและระบบหมุนเวียนเลือดของคนประกอบด้วยส่วนต่างๆ คือหัวใจ เส้นเลือด และเลือด

หัวใจ
       หัวใจเป็นอวัยวะที่ประกอบด้วยกล้ามเนื้อหัวใจ (cardiacmuscle) ที่ภายในกลวง (hollowmuscularorgan) ทำหน้าที่ในการส่งเลือด 2 ระบบในเวลาเดียวกันโดยระบบหนึ่งทำหน้าที่ส่งเลือดที่ฟอกแล้วและมีออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกาย เรียกว่า ซีสเทมิกเซอร์คิวเลชัน อีกระบบหนึ่งทำหน้าที่ส่งเลือดที่มีออกซิเจนต่ำไปฟอกที่ปอด เรียกว่าพัลโมนารีเซอร์คิวเลชัน หัวใจอยู่ในช่องอกระหว่างปอดทั้ง 2 ข้างค่อนไปทางซ้ายเล็กน้อย หัวใจอยู่ในถุงตันที่เรียกว่า เพอริคาร์เดียม(pericardial sac) ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันชนิดไฟบรัส ภายในมีของเหลวเล็กน้อยแทรกอยู่ทำหน้าที่หล่อลื่น ป้องกันการเสียดสี

  ที่มาของภาพ  www.nookjung.com

ห้องหัวใจ ห้องหัวใจมี 4 ห้องด้วยกันคือ

1. ห้องบนซ้ายหรือเอเทรียมซ้าย ทำหน้าที่รับเลือดแดง ซึ่งฟอกจากปอดแล้วทางเส้นเลือดพัลโมนารีเวน
2. ห้องบนขวาหรือเอเทรียมขวา รับเลือดดำ ที่ใช้แล้วจากซูพีเรียเวนาคาวา ซึ่งนำเลือดจากส่วนบนของร่างกาย คือ หัว แขน และอินฟีเรียเวนาคาวา ซึ่งนำเลือดมาจากส่วนล่างของร่างกาย คือ ขาและลำตัว
3. ห้องล่างซ้ายหรือเวนทริเคิลซ้าย ทำหน้าที่ส่งเลือดซึ่งรับมาจากเอเทรียมซ้ายเข้าสู่เส้นเลือดแดงใหญ่ เอออร์ตา เพื่อไปเลี้ยงทั่วร่างกาย หัวใจห้องนี้มีผนังหนาที่สุดเนื่องจากต้องใช้แรงในการบีบตัวมากกว่าหัวใจห้องอื่นๆ
4. ห้องล่างขวาหรือเวนทริเคิลขวา ทำหน้าที่ส่งเลือดที่ใช้แล้ว ซึ่งรับมาจากเอเทรียมขวาไปฟอกที่ปอดโดยผ่านไปทางเส้นเลือดพัลโมนารีอาร์เทอรีหัวใจห้องนี้มีผนังหนาเช่นกันแต่บ่างกว่าเวทริเคิลซ้าย เนื่องจากส่งเลือดไปยังปอดเท่านั้นไม่ต้องใช้แรงบีบมากนัก

ลิ้นหัวใจ
          ลิ้นหัวใจ(valve) ทำหน้าที่ควบคุมการไหลเวียนของเลือดให้เป็นทิศทางเดียว และป้องกันการไหลย้อนทิศของเลือด ลิ้นหัวใจมี 2 ชนิดคือ

1. ลิ้นเอทริโอเวนทริคิวลาร์ เป็นลิ้นที่กั้นอยู่ระหว่างเอเทรียมและเวนทริเคิลลักษณะของลิ้นจะลู่ลงทางด้านล่างแสดงให้เห็นว่าเลือดมีทิศทางการไหลจากเอเทรียมสู่เวนทริเคิลเท่านั้น

 ลิ้นที่กั้นระหว่างเอทรียมขวาและเวนทริเคิลขวา เรียกว่า ลิ้นไตรคัสพิด ลิ้นนี้ประกอบด้วยลิ้นแผ่นบางๆ 3 ชิ้น ประกบกัน ส่วนลิ้นที่กั้นระหว่างเอเทรียมซ้ายและเวินทริเคิลซ้ายเรียกว่าลิ้นไบคัสพิดหรือลิ้นไมทรัล ประกอบด้วยลิ้นแผ่นบางๆ 2 ชิ้นประกบกัน ลิ้นทั้งสองนี้ทำหน้าที่ควบคุมไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับเข้าสู่หัวใจห้องบนอีก การที่ลิ้นหัวใจทางด้านขวามี 3 ชิ้น แต่ทางด้านซ้ายมี 2 ชิ้น เนื่องจากผนังเวนทริเคิลซ้ายหนากว่าผนังเวนทริเคิลขวา ความกว้างของห้องเวนทริเคิลซ้ายจึงน้อยกว่าเวินทริเคิลขวาดังนั้นลิ้นเพียง 2 ชิ้น ก็สามารถปิดกันได้สนิท ส่วนเวนทริเคิลขวากว้างกว่าลิ้นเพียง 2 ชิ้น จะปิดได้ไม่พอจึงต้องมีลิ้นถึง 3 ชิ้นจึงจะปิดได้สนิท
       2. ลิ้นเซมิลูนาร์เนื่องจากลิ้นไบคัสพิดและลิ้นไตรคัสพิด มีขนาดใหญ่และบาง จึงมีเส้นใยยึดอยู่ด้านล่างของลิ้นไว้กับกล้ามเนื้อพาพิลาร์ ที่อยู่ที่ฐานของเวนทริเคิล เส้นใยนี้เรียกว่า คอร์เดเทนดิเนีย ทำหน้าที่ดึงลิ้นเอทริโอเวนทริคิวลาร์ ไม่ให้พลิกกลับขึ้นไปข้างบนเมื่อเวนทริเคิลบีบตัว ถ้าเส้นใยนี้ฉีกขาดหรือเสียไป เมื่อเวนทริเคิลบีบตัวจะมำให้ลิ้นเอทริโอเวนทริคิวลาร์พลิกกลับและเลือดบางส่วนจะไหลกลับเข้าไปในเอเทรียมทั้งสองห้อง แทนที่จะไหลเข้าสู่เอออร์ตาและพัลโมนารีอาร์เทอรีลิ้นเซมิลูนาร์ พบทีเส้นเลือดเอออร์ตาและพัลโมนารีอาร์เทอรี มีลักษณะเป็นรูปครึ่งวงกลม 3 วง วางประกบกัน ลิ้นชนิดนี้ลู่ขึ้นทางด้านบน ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้เลือดในเส้นเลือดทั้งสองไหลกลับเข้าสู่เวนทริเคิลของหัวใจ

ที่มาของภาพ  www.2-teen.com

เส้นเลือดที่หัวใจ
          เส้นเลือดที่หัวใจ หมายถึงเส้นเลือดที่เลี้ยงหัวใจและเส้นเลือดที่ติดต่อกับหัวใจโดยตรง แบ่งออกเป็น

1. เอออร์ตา เป็นเส้นเลือดแดง(นำเลือดที่มีก๊าซออกซิเจนสูง)ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดนำเลือดแดงออกจากเวนทริเคิลซ้ายไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายเส้นเลือดเอออร์ตาเมื่อออกจากเวนทริเคิลล่างซ้ายแล้วจะโค้งไปทางด้านหลังทางซ้ายแล้วทอผ่านทางช่องอกและช่องท้องขนาดไปกับกระดูกสันหลัง จากเส้นเลือดเอออร์ตาจะมีเส้นเลือดแยกออกไปเลี้ยงหัวใจ สมอง แขน อวัยวะภายในต่างๆ ส่วนของขาและอื่นๆ
2. เวนาคาวา เป็นเส้นเลือดดำ(นำเลือดที่มีก๊าซออกซิเจนต่ำ) ขนาดใหญ่ 2 เส้น คือ
   1. ซูพีเรียเวนาคาวา เป็นเส้นเลือดที่นำเลือดส่วนหัว คอ อก และแขน กลับเข้าสู่หัวใจทางเอเทรียมขวา
   2. อินฟีเรียเวนาคาวา เป็นเส้นเลือดดำที่นำเลือดจากส่วนของร่างกายที่อยู่ต่ำกว่ากะบังลมโดยเส้นเลือดจะอยู่บริเวณกลางลำตัวรับเลือดจากตับ อวัยวะสืบพันธุ์ อวัยวะภายในอื่นๆ และส่วนขากลับเข้าสู่หัวใจเอเทรียมขวา
3. พัลโมนารีอาร์เทอรี เป็นเส้นเลือดที่นำเลือดดำจากเวนทริเคิลขวาไปฟอกที่ปอด เส้นเลือดพัลโมนารีอาร์เทอรี เมื่อออกจากเวทริเคิลขวาจะโอบไปทางด้านหลังของเอออร์ตา แล้วแยกออกเป็นสองเส้นคือ พัลโมนารีอาร์เทอรีซ้ายไปยังปอดด้านซ้ายและพัลโมนารีอาร์เทอรีขวาไปยังปอดด้านขวา เส้นเลือดพัลโมนารีอาร์เทอรีนี้เป็นเส้นเลือดที่นำเลือดดำแต่ชื่ออาร์เทอรีเพราะเลือดมีทิศทางการไหลออกจากหัวใจ ซึ่งตามปกติอาร์เทอรี จะเป็นเส้นเลือดแดง
4. พัลโมนารีเวน  เป็นเส้นเลือดที่นำเลือดแดงจากปอดทั้งสองข้างเข้าสู่เอเทรียมซ้า
   
   

   ด้านบน