ระบบประสาท

ที่มาของภาพ  www.gotoknow.org.com

         ศูนย์ควบคุมระบบประสาท
       ศูนย์กลางของระบบประสาทอยู่ที่สมองและไขสันหลัง ซึ่งเกิดการเปลี่ยนแปลงมาจากนิวรัลทิวบ์ ในระยะเอ็มบริโอ ซึ่งมีลักษณะเป็นหลอดยาวพาดไปตามแนวสันหลังส่วนหน้ามีการเจริญและพัฒนาไปมาก มีการพองออกเจริญเป็นสมอง ส่วนท้ายมีการพัฒนาไม่ได้มากนักและเจริญไปเป็นไขสันหลัง ทั้งสมองและไขสันหลัง ทั้งสมองและไขสันหลังมีเยื่อหุ้มอันเดียวกันเยื่อหุ้มนี้เรียกว่า เยื่อหุ้มสมองระหว่างกระดูกกะโหลกศรีษะกับเยื่อหุ้มสมองชั้นนอกมีช่องหรือโพรงเรียกว่าช่องเหนือชั้นดูราช่องนี้เป็นที่อยู่ของเส้นเลือดอาร์เทอรีเส้นใหญ่เข้าสู่สมองด้วยระหว่างเยื่อหุ้มสมองชั้นนอกและเยื่อหุ้มสมองชั้นกลางมีช่องที่เรียกว่า ช่องใต้ชั้นดูรา ในช่องนี้มีเส้นเลือดเวนอยู่โดยเฉพาะอย่างยิ่งเส้นที่ทอดมาตามร่องระหว่างสมองส่วนซีรีบรัมซีกซ้าย และขวาระหว่างเยื่อชั้นกลางและเยื่อชั้นในไม่ได้อยู่ติดกันทีเดียวแต่จะมีช่องซึ่งเรียกว่าช่องใต้ชั้นอะแรชนอยด์ บรรจุน้ำเลี้ยงสมองและไขสันหลังไหลเวียนติดต่อกันได้ตลอดน้ำเลี้ยงสมองและไขสันหลังสร้างมาจากเส้นเลือดฝอยบริเวณโพรงสมองและไหลติดต่อกับระบบหมุนเวียนเลือดด้วย โดยทำหน้าที่ในการหล่อเลี้ยงสมองและไขสันหลังให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอและให้อาหาร แก๊สออกซิเจนแก่เซลล์ประสาทในขณะเดียวกันก็ถ่ายเทของเสียออกจากเซลล์ประสาทด้วย ถ้าหากช่องที่ติดต่อระหว่างโพรงสมองหับไขสันหลังอุดตันจะทำให้เกิดการคั่งของน้ำในโพรงสมอง ถ้าเป็นในเด็กจะทำให้สมองไม่เจริญเติบโต เนื่องจากถูกน้ำกดสมองไว้และดันให้กระโหลกศรีษะขยายขึ้นทำให้หัวโตมากเรียกว่าเป็นโรคน้ำคั่งในสมอง ถ้าไม่รีบเจาะน้ำออกเด็กจะตายในเวลาไม่นานนัก ถ้าหากเป็นในผู้ใหญ่จะทำให้เกิดการปวดศรีษะอย่างมาก

สมอง
       สมองเป็นส่วนของระบบประสาทที่มีความซับซ้อนนมากที่สุดสมองของสัตว์มีกระดูกสันหลัง อยู่ในกระโหลกศรีษะ ชั้นนอกมีสีเทามีที่อยู่ของตัวเซลล์ซึ่งไม่มีเยื่อไมอีลินหุ้ม ส่วนชั้นในเป็นสีขาวเป็นที่อยู่ของเส้นประสาทที่แยกออกจากเซลล์ประสาท และมีเยื่อไมอีลินหุ้มอยู่ด้วย สมองของสัตว์มีกระดูกสันหลังแบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ สมองส่วนหน้า สมองส่วนกลาง และสมองส่วนท้าย สมองส่วนหน้าของสัตว์มีวิวัฒนาการสูงจะมีความเจริญมากและมีขนาดใหญ่มากด้วย แต่สมองส่วนกลางของสัตว์ที่มีวิวัฒนาการสูงจะมีขนาดเล็กลง

        ที่มาของภาพ  www.deja-suthikant.com

         สมองส่วนหน้า
   ออลแฟกทอรีบัลบ์  เกี่ยวกับการดมกลิ่น ในคนสมองส่วนนี้ไม่ค่อยเจริญ
   ซีรีบรัม    เกี่ยวกับความคิด ความจำ เชาว์ปัญญาและทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางควบคุมการทำงานด้านต่างๆได้แก่ การรับสัมผัส การพูด การรับรู้ภาษา การมองเห็น การรับรส การได้ยิน การดมกลิ่น  การทำงานของกล้ามเนื้อ
   ทาลามัส   เป็นศูนย์รวบรวมกระแสประสาทที่ผ่านเข้าออก แล้วแยกกระแสประสาทส่งไปยังสมองที่เกี่ยวข้องกับกระแสประสาทนั้น
   ไฮโพทาลามัส    ควบคุมอุณหภูมิของร่างกายควบคุมการเต้นของหัวใจ และความดันเลือด ควบคุมความต้องการพื้นฐานของร่างกาย เช่น น้ำ อาหาร การพักผ่อน และความต้องการทางเพศ สร้างฮอร์โมนประสาทหลายชนิดมาควบคุมการหลั่งฮอร์โมนของต่อมใต้สมองส่วนหน้า

          สมองส่วนกลาง
   ออปติกโลบ  ควบคุมการเคลื่อนไหวของนัยน์ตา ทำให้ลูกนัยน์ตากลอกไปมาและควบคุมการปิดเปิดของรูม่านตาในเวลาที่มีแสงสว่างเข้ามากและน้อย ในคนจะมีขนาดเล็ก
         สมองส่วนท้าย
   ซีรีเบลลัม  ประสานความเคลื่อนไหวของร่างกายให้ราบรื่น สละสลวย และเที่ยงตรง ทำให้สามารถทำงานที่ละเอียดอ่อนและทำหน้าที่ควบคุมการทรงตัวของร่างกายให้เป็นปกติอยู่ได้
   พอนส์    ควบคุมการเคี้ยว การหลั่งน้ำลายและการเคลื่อนไหวของใบหน้า ควบคุมการหายใจ เป็นทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างซรีบรัมกับซีลีเบลลัมกับไขสันหลัง
   เมดัลลาออบลองกาตา   ควบคุมเกี่ยวกับการทำงานแบบอัตโนวัติ ได้แก่ ควบคุมการเต้นของหัวใจ ควบคุมการหายใจ ควบคุมความดันเลือด ควบคุมการกลืน การจาม การสะอึก การอาเจียน