|
|
วิธีการทำเครื่องปั้นดินเผา 1. วัตถุดิบ คือ ดินซึ่งได้จากท้องนา การสังเกตดินที่ดีคือ ต้องมีสีดำเป็นมันเลื่อม และหน้าแล้งจะแตก ท้องนาบางแห่งต้องขุดเอาหน้าดินออกก่อนชั้นต่อไปจึงใช้ได้
2. การเตรียมดิน นำดินมาททุบให้เป็นก้อนเล็ก ๆ นำไปตากแดดให้แห้งเอามาทุบให้ละเอียดใส่ลงเป๊าะ ( ตะกร้า ) นำไปแช่น้ำในหลุมที่ทำไว้โดยแช่ไว้ 1 คืน ตอนเช้าก็เอามานวดผสมทราย อันราส่วนประมาณดิน 3 ส่วนต่อทราย 1 ส่วน
3. การขึ้นรูปและการปั้นหม้อดินเผา วิธีการขึ้นรูปจะกดดินเป็นแผ่นกลมแบนเป็นส่วนก้นหม้อวางบนแป้นไม้ ทำการปั้นบนตอไม้ที่ฝังแน่นหรือภาชนะที่สูงขนาดแทนตอไม้ได้ แล้วปั้นดินเหนียวให้กลมยาวนำมาวางเป็นวงกลมบนส่วนก้นหม้อ ใช้มือบีบดินวงกลมให้เป็ทรงกระบอกใช้ไม้สำหรับตบแต่งกับมือขึ้นรูปหม้อต่อไป
การขึ้นรูปและปั้นจะวางชิ้นงานไว้บนตอไม้และปั้นโดยการเดินรอบตอไม้แทนการใช้แป้นหมุน ดังจะลำดับขั้นตอนการปั้นหม้อดินเผาดังนี้
1. ก่อปาก เป็นการขึ้นรูปครั้งแรก ต่อจากการทำก้นหม้อ เป็นรูปแบนวงกลมต่อไปก่อขอบดินกลมยาวที่คลึงให้เป็นลักษณะ แท่งนำมาก่อขึ้นรูป ขั้นตอนนี้จะต้องเดินหมุนรอบตอไม้แทนแป้นหมุนจนเป็นรูปทรงกระบอก แล้วแต่งให้กลมเรียบมีปากหม้อเพียงส่วนเดียวที่มองเป็นว่าเป็นปากหม้อดิน ทำลักษณะนี้ทุกใบจนดินที่ตรียมไว้หมด ผึ่งลมไว้ในที่ร่ม
2. ไหลไหลปากหม้อ ใช้หินกลมรองข้างในใช้ไม้ตีข้างนอกให้ได้รูปหม้อส่วนบน แล้วตีด้วยไม้ทำลายแล้วนำไปผึ่งลม นำกลับมาทำเกลียวลายนูนด้วยดินเส้นกลมนำไปผึ่งลมอีกครั้งหนึ่ง
3. ไห่ก้น ใช้หินรองข้างในใช้ไม้ตีข้างนอกให้ก้นหม้อเป็นรูปกลม ขั้นตอนนี้ถ้าเป็นหม้อต่อม หม้อสาว หม้อแก๋ง หม้อแก๋งแลว หม้อต้ม หม้อน้ำป๋วย จะเสร็จสมบูรณ์ในขั้นตอนตี้แต่ถ้าเป็นการปั้นหม้อน้ำดอก ผึ่งลมต่อไปเพื่อทำขั้นตอนนี้แต่ถ้าเป็นการปั้นหม้อน้ำดอก ผึ่งลมต่อไปเพื่อทำขั้นต่อไป คือ ติด ส่วนก้น โดยเอาดินติดส่วนก้นทำเป็นฐานสำหรับตั้งหม้อน้ำดอก ก็เสร็จเป็นหม้อดินเผา ( หม้อน้ำดอก ) 1 ใบ
อนึ่งการปั้นหม้อดินในแต่ละอย่างนั้น จะต้องทำทีละใบ ซึ่งจะใช้เวลามาก
|
|
|