สุภาษิต คำพังเพย สำนวนไทย ม-ล
มือไม่พายเอาเท้าราน้ำ
เวลาทำงานไม่ช่วย แล้วยังขัดขวางทำให้งานล่าช้าไม่ก้าวหน้า
การเอาเท้าลงไปแช่ในน้ำขณะพายเรือเท้าจะราน้ำคือต้านน้ำไว้เรือจึงวิ่งได้ช้าคนพายจะเหนื่อยมากขึ้น
ไม้อ่อนดัดง่าย ไม้แก่ดัดยาก
การอบรมเด็กๆเพื่อให้ประพฤติปฏิบัติสิ่งที่ดี ง่ายการอบรมสั่งสอนผู้ใหญ่
ไม้ที่ยังอ่อนอยู่เราสามารถนำมาดัดให้เป็นรูปต่างๆได้ตามต้องการแต่ไม้ที่แก่เมื่อนำมาดัด จะดัดได้ยากหรืออาจหักได้
ยกเมฆ
แต่งเรื่องขึ้นเองคาดเดาเอาเองกุเรื่องขึ้น สำนวนนี้มาจากตำราพยากรณ์ ของคนสมัยก่อน เวลาจะยกทัพก็จะมีการดูเมฆว่าเป็นรูป
อะไรก็ถือเป็น นิมิตทำนายว่าดีหรือร้ายสำนวนนี้มักจะใช้กับการคาดเดา หรือการกุเรื่องขึ้นมาเอง
ยื่นหมูยื่นแมว
แลกกันโดยต่างฝ่ายต่างให้และรับในเวลาเดียวกัน หมูและแมว ในที่นี้ ใช้เปรียบแทนของ
สิ่งใดสิ่งหนึ่งที่นำมาแลกเปลี่ยนกัน เช่น เรามายื่นหมูยื่นแมวกัน ฉันเลี้ยงหนังเธอ เธอเลี้ยงข้าวฉัน
รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา
หากตั้งใจใฝ่ดีจะพบกับความสุขความเจริญ ถ้าใฝ่ชั่วก็จะได้รับความลำบาก จั่วมีน้ำหนักเบากว่าเสามาก
การหามจั่วจึงเบาและง่ายกว่าการหามเสา มักนำมาใช้เปรียบกับการกระทำถ้าทำดีก็เหมือนการหามจั่วซึ่งเบาสบาย
หมายถึง ความสุขความเจริญ แต่รักชั่วหรือการกระทำที่ไม่ดีย่อมได้รับความลำบาก เหมือนการหามเสาที่หนัก
เรียนผูกต้องเรียนแก้
เมื่อรู้วิธีทำแล้ว ก็ต้องรู้วิธีแก้ไข รู้กลอุบายทุกทาง ทั้งทางก่อและทางแก้ เช่น เธอชอบหว่านเสน่ห์ไปเรื่อยนี่นา
ตอนนี้นายก้องเขาตกหลุมรักเธอเต็มที่แล้ว ถ้าเธอไม่รักเขาเธอก็รีบแก้ปัญหานี้ด้วยตนเอง เรียนผูกต้องเรียนแก้
ลูกไก่อยู่ในกำมือ
ผู้ที่ตกอยู่ภายใต้อำนาจ ไม่อาจต่อสู้หรือขัดขืนได้ ลูกไก่เป็นสัตว์ตัวเล็ก เมื่ออยู่ในอุ้งมือหรือกำมือจะกำได้มิด ลูกไก่จึงไม่สามารถดิ้นหลุดได้
เล่นกับหมา หมาเลียปาก
ลดตัวลงไปหรือวางตัวไม่เหมาะสม จึงถูกลมปาม หมาเป็นสัตว์สี่ขา ซึ่งเราจะถือหมาเป็นสัตว์สกุลต่ำกว่าคนหากเราเล่นกับหมา
หมามักเข้ามาเลียตามเนื้อตัวเราและเลียแก้ม เลียปาก สำนานนี้บางครั้งใช้คู่กัน เล่นกับหมา หมาเลียปาก เล่นกับสาก สากต่อยหัว
ที่มา : สุภาษิต คำพังเพย สำนวนไทย เรื่อง นลิน คู ภาพ โอม รัชเวทย์ สำนักพิมพ์ แสงแดดเพื่อนรัก