ผ้าฝ้ายทอมือ ผ้าฝ้ายเข็นมือ ย้อมด้วยสีธรรมชาติ
- ผ้ายอมคราม เป็นสิ่งทอเก่าแก่ที่มีหลักฐานอายุมากกว่า 6,000 ปี
โดยมีฉายาว่า ราชาแห่งสีย้อม ( The King Of Day ) เนื่องจากย้อมผ้าได้สีน้ำเงินเข้ม
สวย ติดทนนานและถือเป็นผ้าของชนชั้นสูงในพระราชสำนักแถบเมโสโปเตเมีย
ต้นกำเนิดของสีครามนั้นอยู่ที่ประเทศอินเดีย ในประเทศไทยชาวบ้านใช้ผ้าย้อมคราม
เพราะได้จากวัตถุดิบในท้องถิ่น ผ้าให้สีติดทน ไม่ลอกหลุดง่ายเหมือนสีธรรมชาติทั่วไป
เพราะใช้วิธีการหมักหรือหารย้อมเย็น ซึ่งมีวิธีการที่ซับซ้อน
ในภูมิปัญญาของบรรพบุรุษในภาคอีสาน ซึ่งเป็นถิ่นผ้าฝ้ายย้อมครามใช้พืชที่เรียกว่าต้นคราม
การผลิตสีครามและกระบวนการการย้อมสีครามธรรมชาติของชาวบ้านได้ฟื้นฟูจากความรู้
ที่หลงเหลืออยู่ในผู้สูงวัยที่เลิกทำผ้าฝ้ายย้อมครามมาหลายสิบปีแล้ว
- เอกลักษณ์เด่นของผ้าฝ้ายย้อมคราม คือ มีสิน้ำเงินหลายเฉดสีตั้งแต่สีเข้มที่สุด
ของการย้อมครามหลายๆครั้ง ชาวบ้านเรียกกันว่าสีนิล มีลักษณะมันวาว สามมิติเหมือนกำมะหยี่
หากย้อมแค่ 1-2 ครั้ง จะได้ผ้าย้อมครามสีฟ้าสดใส แต่ความวาวจะน้อยลง
ดังนั้นผ้าฝ้ายย้อมครามของที่นี่จะไม่ใช่สีดำหรือน้ำเงินอมม่วงที่มีสีด้านๆ หมองๆ
ลวดลายของผ้าย้อมครามก็มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวได้แก่ ลายหมี่ ลายเล็กไม่เต็มผืนผ้า
ที่เป็นผ้าพื้นลายขัดสร้างลายจากการทอสลับสีเข้ม จางหรือผสมเส้นฝ้ายย้อมสีธรรมชาติหรือมีสีอื่นบ้างเล็กน้อย
ลายยก เป็นการสร้างลายในเนื้อผ้าด้วยเทคนิคการทอผ้ายกหรือทอแบบ 4 ตะกอ
ผสมลายหมี่เล็กน้อย นอกจากเรื่องสีและลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์แล้ว
ผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมครามเป็นผ้าทอด้วยมือและทำจากผ้าฝ้ายแท้ 100 % มีความนุ่มนวล
สวมใส่สบาย และดูแลรักษาง่าย จากความโดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ดังกล่าว
ผ้าย้อมครามยังเป็นผลิตภัณฑ์ในเชิงคุณค่าของงานศิลปหัตถกรรมที่ทีคุณค่าของภูมิปัญญา
ที่เป็นมรดกจากบรรพบุรุษของไทยเราด้วย