วัดหัวดงใต้

  วัดหัวดงใต้ ตั้งอยู่เลขที่ 61หมู่ 3 ตำบล หัวดง อำเภอเก้าเลี้ยว

   จังหวัดนครสวรรค์ ด้านหน้าวัดติดแม่น้ำปิงฝั่งตะวันออกด้านหลังวัดติดถนนสายนครสวรรค์—ขาณุวรลักษบุรี  กิโลเมตรที่ 25  
 ตามประวัติที่พอสืบค้นได้ ทราบว่าวัดนี้เป็นวัดเก่าสร้างมาตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนกลางประมาณปีพุทธศักราช  2125(468ปีมาแล้ว)จากประวัติอันยาวนานของวัดการค้นหารายละเอียดจากหลักฐานที่ปรากฏสามารถรับรู้ได้เพียง  120 ปี  ที่ผ่ามาเท่านั้นจากบทพระนิพนธ์ของสมเด็จพระสังฆราชในสมัยรัชการที่ 5  สมเด็จกรมพระยาวชิรญาณวโรรส  ครั้งเสด็จตรวจการคณะสงฆ์มณฑลฝ่ายเหนือ พ.ศ.2456  ได้กล่าวถึงวัดหัวดงใต้ไว้ค่อนข้างละเอียดขอคัดลอกบางส่วนบางตอนมาเสนอดังนี้
       เวลาบ่าย 5 โมง 47 นาทีถึงพลับพลาหัวดง หน้าวัดบางทอง ประทับแรม  เสด็จขึ้นทอดพระเนตรที่ใกล้ยังไม่ทั่วถึงเวลาค่ำเสียแล้วประชุมสงฆ์ที่ตามเสด็จ  สวดมนต์เพื่อเป็นมงคลแก่หมู่บ้านนั้น
 วันที่ 9 ธันวาคม เช้าเสด็จบิณฑบาตไปทางเหนือแล้วเลยประพาสวัดศรัทธารามมีพระ 15 รูป  พระพรหมเป็นเจ้าอาวาส  เมื่อทอดพระเนตรแล้วเสด็จกลับตามทางเดิม เสด้จขึ้นเสวยบนศาลาการเปรียญวัดบางทองพร้อมด้วยภิกษุทั้งหลาย  เสด็จทอดพระเนตรวัดบางทอง  วัดนี้มีโบสถ์ผนังตึก ไม่สู้โต มีพระประธานเล็กไม่งาม มีวิหารโถง มีพระประธานใหญ่หน้าตัดราว 6 ศอก  เป็นพระก่อตามที่คนบ้านนั้นบอกว่าเป็นพระเก่าวัดนี้มีกุฏิ  6 หลัง  ฝากระดานมุงกระเบื้อง 3 หลัง ลานกว้าง ภูมิฐานดี มีต้นไม้โตๆ มีพระ 15 รูป  พระสมุห์โต๊ะ พรรษา 11 เป็นเจ้าอาวาส ดูเป็นคนได้การได้งานและคล่องแคล่วดี เวลาเช้า 4 โมง 12 นาที  ออกเรือจากวัดบางทองต่อไป
 โบราณสถานของวัด คือ อุโบสถเก่า สันนิษฐานว่า สร้างมาคู่กับวัดเป็นโบสถ์ทรงโบราณสัณฐานโค้งรูปเรือสำเภากว้าง 7 เมตร ยาว 10  เมตรอายุการก่อสร้างประมาณ 300  ปีเศษมีสภาพทรุดโทรมมาก ทางวัดได้ประสานงานกับกองโบราณคดี กรมศิลปากร  ได้มาทำการซ่อมแซมตามแบบโบราณสำเร็จในปี พ.ศ.2555 จนมีสภาพที่งดงามสมบูรณ์เช่นปัจจุบัน
 โบราณวัตถุที่สำคัญที่สุดองค์หนึ่งของวัดหัวดงใต้คือ “หลวงพ่อโต” เป็นพระพุทธรูปปูนปั้น แกนในองค์พระเป็นศิลาแลงขนาดหน้าตักกว้าง 3  เมตร  พระพักตร์งดงามเป็นศิลปะสุโขทัยประดิษฐานอยู่ในวิหาร ซึ่งสันนิษฐานว่า สร้างมาคู่กับองค์พระ

 ทั้งวิหารและองค์พระได้ผ่านการบูรณะมาหลายครั้งความศักดิ์สิทธิ์ของหลวงพ่อโตเป็นที่เลื่องลือ  ประชาชนในชุมชนและจากพื้นที่ห่างไกลมีความศรัทธานับถือ เข้าสักการะไม่ขาดสายตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

 นับว่าวัดหัวดงใต้แห่งนี้ เป็นวัดที่สำคัญที่คนในชุมชนได้ให้ความเคารพนับถือและศรัทธากันมาอย่างช้านาน