ปุ๋ย หมายถึง วัตถุใด ๆ ก็ตามที่มีธาตุอาหารพืชเป็นองค์ประกอบ ซึ่งเมื่อใส่ให้แก่พืชในอัตราส่วนที่เหมาะสมจะทำให้พืชเจริญเติบโตได้ดีและเร็วขึ้น
ธาตุอาหารพืช ธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช มีอยู่ทั้งหมด 16 ธาตุ ซึ่งบางธาตุพืชต้องการใช้ในปริมาณที่มาก แต่บางธาตุพืชต้องการใช้ในปริมาณที่น้อย โดยทุกธาตุมีความสำคัญต่อพืชเท่าเทียมกัน ธาตุทั้ง 16 ธาตุนั้น คือ
ลำดับที่
|
ชื่อธาตุ
|
สัญลักษณ์
|
1
|
คาร์บอน |
C
|
2
|
ไฮโดรเจน |
H
|
3
|
ออกซิเจน |
O
|
4
|
ไนโตรเจน |
N
|
5
|
ฟอสฟอรัส |
P
|
6
|
โปแตสเซี่ยม |
K
|
7
|
แคลเซี่ยม |
Ca
|
8
|
แมกนีเซี่ยม |
Mg
|
9
|
กำมะถัน |
S
|
10
|
เหล็ก |
Fe
|
11
|
แมกกานีส |
Mn
|
12
|
ทองแดง |
Cu
|
13
|
สังกะส |
Zn
|
14
|
โบรอน |
B
|
15
|
โมดิบดีนั่ม |
Mo
|
16
|
คลอรีน |
Cl
|
แหล่งที่มาของธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช 16 ธาตุนั้น พืชจะได้รับมาจากแหล่งต่าง ๆ 3 แหล่ง คือ
1. จากน้ำ โดยเหตุที่น้ำเป็นสารประกอบที่ประกอบด้วยธาตุไฮโดรเจน และธาตุออกซิเจน ดังนั้นเมื่อพืชดูดน้ำไปใช้ก็จะได้รับธาตุทั้งสองนี้ไปด้วย
2. จากอากาศ เนื่องจากอากาศประกอบด้วยก๊าซต่าง ๆ ซึ่งรวมทั้งก๊าซออซิเจน (O2) ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) และก๊าซไนโตรเจน (N2) ด้วย ดังนั้นพืชจึงได้รับธาตุออกซิเจน และธาตุคาร์บอนจากอากาศโดยตรง ส่วนธาตุไนโตรเจนนั้นมีเฉพาะพืชตระกูลถั่วเท่านั้น ที่สามารถใช้ไนโตรเจนจากอากาศได้ ทั้งนี้โดยอาศัยแบคทีเรียที่อยู่ในปมของรากถั่วเป็นผู้กระทำ
3. จากดิน นอกจากธาตุคาร์บอน ไฮโดรเจน และ ออกซิเจน ซึ่งพืชจะได้ไปจากดิน โดยธาตุเหล่านี้จะอยู่ส่วนประกอบของแร่ธาตุและอินทรีย์วัตถุในดิน ซึ่งเมื่อเกิดการสลายตัวเน่าเปื่อยผุพัง ธาตุเหล่านี้จะถูกปลดปล่อยออกมาอยู่ในรูปที่เป็นประโยชน์ซึ่งพืชดูดน้ำไปใช้ได้
|